Principeverzoek

18-11-2020


Principeverzoek: kostenbesparend en snel duidelijkheid

Vaak wil je snel weten of een bepaalde ruimtelijke ontwikkeling passend is in het bestemmingsplan. Het kan zijn dat de ontwikkeling niet rechtstreeks past in het bestemmingsplan. De enige mogelijkheden zijn dan een vergunning om af te mogen wijken van het bestemmingsplan of herziening van het bestemmingsplan.

Niels Crooijmans
18 november 2020

In het kader van handhavingsprocedures wordt ook vaak een aanvraag ingediend om het strijdige gebruik te legaliseren zodat handhaving achterwege kan blijven.

Om snel duidelijkheid te krijgen is het doen van een principeverzoek een handige stap.

Wat is een principeverzoek?

Een principeverzoek is een verzoek waarin op hoofdlijnen een beoogd bouwplan wordt uitgelegd. Ook een korte motivering is hierbij wenselijk. De motivering ziet op een korte uitleg waarom de gemeente het bouwplan zou moeten accepteren. Aan de hand van het bouwplan beoordeelt de gemeente of zij al dan niet zou willen meewerken aan een ‘echte’ vergunningsaanvraag. Anders gezegd: de gemeente gaat beoordelen of ze positief of negatief tegenover het bouwplan staat.

Waarom een principeverzoek?

Een principeverzoek is simpel uitgelegd een concept vergunningaanvraag op hoofdlijnen. Het is een ‘informele’ manier om af te tasten, te peilen of de gemeente medewerking verleent aan een ontwikkeling. Dit doe je uiteraard voordat je een formele procedure ingaat.

De aanvraag van een dergelijke vergunning kan namelijk veel geld kosten de procedure kan een lange tijd duren. Met het doen van het principeverzoek en het antwoord daarop heb je een indicatie of de ontwikkeling mogelijk is. Hiermee voorkom je onnodig veel kosten voor een vergunningsaanvraag om vervolgens een afwijzing te krijgen in de formele vergunningsprocedure.

In het besluit op het principeverzoek kan een gemeente ook voorwaarden stellen en advies geven over een formele vergunningsaanvraag. Die informatie kan vervolgens worden gebruikt in een eventuele definitieve vergunningsaanvraag.

De praktijk

De praktijk wijst uit dat het al dan niet vergunnen van een ontwikkeling in lijn zal zijn met het principebesluit als die er is. Bij een negatief besluit op een principeverzoek is de kans zeer gering dat de vergunningaanvraag wel positief uitpakt. De enige ‘tenzij’ zal een onjuiste eerdere beoordeling van de ontwikkeling zijn. Bij een positief besluit op een principeverzoek, mag verwacht worden dat positief wordt besloten op een vergunningsaanvraag.

Hoe bindend is een principebesluit?

Over de mate waarin de gemeente gebonden is aan geen principeverzoek is diverse rechtspraak. Bij een verkeerd besluit op een principeverzoek kan het leiden tot aansprakelijkheid van de gemeente. Uiteraard moet er dan wel sprake zijn van opgelopen schade.

Aan een positief principebesluit mag - onder bepaalde omstandigheden - ook een bepaald gerechtvaardigd vertrouwen worden ontleend (dat positief zal worden beslist op een vergunningsaanvraag). Als dit zo is en er latere zwaarder wegende belangen in de weg staan aan het honoreren van het gewekte vertrouwen, kan er voor het bevoegde bestuursorgaan een verplichting ontstaan om die schade te vergoeden die er zonder het vertrouwen niet zou zijn geweest.[1] Als in weerwil van een positief principebesluit toch anders wordt besloten kan dit ook een extra motiveringsverplichting met zich meebrengen.[2]

Kortom: bij het nemen van een principebesluit zal de gemeente zorgvuldig te werk gaan. Alhoewel zuiver gezien een principebesluit niet bindend, kan dit onder bepaalde omstandigheden wel juridische gevolgen hebben voor de gemeente. Dit brengt met zich mee dat het antwoord op een principebesluit een belangrijke indicator is hoe de gemeente om zal gaan met een vergunningsaanvraag voor de beoogde ruimtelijke ontwikkeling.

Lessen voor de praktijk/tips voor de praktijk:
Het doen van een principeverzoek is een snelle en goedkope manier om te peilen hoe de gemeente tegenover een bepaalde ruimtelijke ontwikkeling staat.
Bij een negatief besluit op een principeverzoek, is de kans zeer gering dat de vergunningaanvraag wel positief uitpakt. Andersom is dit ook het geval.
Een principebesluit is niet bindend, maar kan wel onder bepaalde omstandigheden juridische gevolgen hebben voor een gemeente.
Het principebesluit is dus een goede indicator om te bepalen hoe kansrijk het is om toestemming te krijgen voor een ruimtelijke ontwikkeling.


Bron: Niels Crooijmans